2025 yılı itibarıyla bir ev ya da arsa almak, sadece cebinizdeki paraya bakarak yapılabilecek bir iş değil. Çünkü artık sadece taşınmazlar değil, detaylar da el değiştiriyor. Tapuda yazmayanları hatırlatıp kendimizi güncelliyelim istedim.
Sadece Tapuya Bakma
Bir taşınmazın tapuda “arsa”, “tarla” ya da “konut” yazması arasında dağlar kadar fark var. Hatta bazı arsalar “arsa görünümlü tarla”, bazı evler “kaçak yapı görünümlü apartman” olabiliyor.
2025 güncellemesi: Tapu senedinin QR kodlu hali e-devlette var, ama hâlâ çoğu kişi sadece “metrekareye” bakıyor. Sakın yapma. İmar durumu, şerh, ipotek, haciz var mı diye kontrol etmeden alım yapma.
Bir ev dere yatağına yapılmış olabilir, imar planı değişebilir, yol geçebilir. “Manzaralı ev” diye alınan yerin önüne ertesi yıl 4 katlı bina dikilirse, manzara değil sinir krizi yaşanır.
Yapılacak iş: İlgili belediyeye gidip imar çapı, plan notları ve plan değişiklikleri hakkında bilgi al. 2025’te birçok belediye bu belgeleri online vermeye başladı, ama hâlâ şahsen gidip sormak altın değerinde.
Binanın Kendisi mi, Yapı Kayıt Belgesi mi Satılıyor?
“Tapusu var” denilen yapılar aslında yapı kayıt belgeli kaçak yapılar olabilir. Özellikle arsa üstüne yapılmış bungalovlar, prefabrik yapılar veya müstakil evlerde bu çok yaygın.
Hatırlatalım: Yapı kayıt belgesi mülkiyet hakkı vermez, sadece yıkılmayacağına dair geçici güvencedir. Satın alırken, binanın iskan belgesi, yapı ruhsatı gibi resmi evraklarını sor.
“Sahibinden çok uygun ev” ilanı görüp heyecanlananlar, genellikle en alakasız köşede, okul-ulaşım olmayan bir daire bulur. Fiyat düşükse, nedeni vardır.
Ne yapmalı? Alım öncesi bağımsız ekspertiz hizmeti al. Bankaların 2025 itibarıyla Zorunlu Gayrimenkul Değerleme Sistemi (ZGDS) gibi araçlarla sunduğu verileri incele. “Emlakçım söyledi” demekle olmaz.
Alım Tarihi, Ruhsat Tarihi, Yıkım Tarihi…
Bazı evlerde iskan yok ama içinde yıllardır oturan var. Bazı yerler belki 6 ay sonra kentsel dönüşüme girecek. Aldıktan sonra “sürprizli tapu” almak istemiyorsan, geçmişine ve geleceğine bak.
Evet artık bir taşınmazı almak zor. Sonradan pişman olmamak için iyi araştırın. Gözünüz sadece manzarada değil, belgelerde olsun.